Centro de Saúde: lingua sobre lingua

O pasado 13 de Decembro, varios habituais das Conversas galegas acudimos ao local da asociación Manicómicos, na Coruña, para participarmos nunha experiencia de teatro-fórum, unha variante na que o espectador pode intervir para mudar o final da obra. A peza que fomos ver titúlase "Centro de Saúde" e representa o conflito lingüístico na Galiza inspirándose nun feito real de discriminación que aconteceu no Servizo Galego de Saúde. Este método coñécese como teatro do oprimido, e debe o seu nome ao brasileiro Augusto Boal, finado en Maio deste ano.


O máis destacado deste xeito de facer teatro é que actores e público entran en contacto dende o primeiro momento: todos xuntos rachan a liña invisible que separa os asentos da zona de actuación e participan nuns xogos de animación. Cando a xente xa está preparada e desinibida, comeza a actuación. E despois aínda se rachan máis límites, pois se pregunta ao público a opinión sobre o acontecido e entón comeza un intenso debate entre actores e espectadores. Cando alguén do público pensa que ten unha solución ao problema exposto, entón vólvese representar fielmente o final da actuación e ese alguén pode participar modificando o papel da personaxe oprimida.


Neste particular "Centro de Saúde" escenificouse o conflito sucedido entre unha castelanfalante e unha galegofalante, demostrando ata que punto se poden tensar as cousas cando non hai vontade de comprenderse. Unha doutora galega séntese incómoda cunha doente que fala galego e, violentada por elo, insístelle en que se comunique en castelán. A doente primeiro discute con ela, mais comprende que necesita atención médica e finalmente desiste, baixa a testa e obedece.

Esta situación discriminatoria, acontecida nunha vila galega, non deixa de ser real e ao mesmo tempo incrible, e rapido apareceron as reaccións. O público participou moi activamente e escoitáronse moitos argumentos e reflexións. Tamén se debateu sobre outros momentos da obra protagonizados por personaxes diglósicas.

Ao finalizar o acto, os actores aplaudiron ao público. Foi un pracer descubrir esta orixinal fórmula teatral, realmente estimulante! A ela asistiu, entre os actores, a nosa amiga Carmen. Esperamos que a volvan repetir.